Loskomen van digitale overbelasting: inzichten uit het Nationaal Social Media Onderzoek 2024 en de werk-privé balans week

Het Nationaal Social Media Onderzoek 2024 heeft onthullende cijfers opgeleverd over ons digitale leven in Nederland. Met 15,3 miljoen Nederlanders die dagelijks social media gebruiken, en bijna twee uur per dag besteden aan deze platforms, is het duidelijk dat onze samenleving diep verweven is met de digitale wereld. Echter, deze verbondenheid komt met een prijs. Uit het onderzoek blijkt dat 6,3 miljoen Nederlanders geloven dat social media een gevaar vormen voor ons welzijn, en schokkender nog, 2 miljoen Nederlanders voelen zich minder gelukkig door het gebruik van social media.

Altijd “aan” staan

Dit fenomeen van altijd aan staan strekt zich uit tot buiten onze sociale media-activiteiten. Eigenlijk zijn we massaal veranderd in permanente ‘e-mailers‘ (is dit het beroep van 2024?), constant checkend en reagerend op werkgerelateerde communicatie, wat bijdraagt aan een verhoogde werkdruk en stressniveaus. De grenzen tussen werk en privéleven vervagen, waardoor onze vrije tijd en persoonlijke ruimte worden geïnfiltreerd door werkverplichtingen.

Aandacht voor dit thema tijdens de Nationale Week van de Werk-Privé Balans

Tijdens de speciale “werk-prive balans en altijd “aan” staan dag  op de laatste dag van de Nationale Week van de Werk-Privé Balans, georganiseerd door Career & Kids en Career & Live, die plaatsvond op 26 januari, werden deze thema’s uitvoerig besproken. De dag, die een enorme belangstelling trok en een lange wachtlijst had, bood deelnemers de kans om diepgaand in te gaan op de uitdagingen van het vinden van een werk-privé balans in een tijdperk waarin we bijna constant ‘aan’ staan. Deelnemers werden geconfronteerd om hun eigen “smoezen” om altijd “aan” te staan te benoemen, leerden wat hun eigen interne en externe triggers waren en krengen zo talloze inzichten en praktische tips om onze digitale gewoonten te herzien. Van het verminderen van schermtijd tot het niet meer meenemen van telefoons naar de slaapkamer, de nadruk lag op het bewust maken van keuzes om onze digitale consumptie te beheersen.

De verleiding van de zoetheid van digitale chocolade

De term ‘digitale chocolade’, die tijdens de Nationale Week van de Werk-Privé Balans werd geïntroduceerd, vat deze paradox perfect samen. Net als chocolade, zijn social media verleidelijk en bevredigend op korte termijn, maar kunnen ze op lange termijn schadelijk zijn voor onze gezondheid. Deze constante digitale consumptie kan leiden tot een ‘altijd aan’ mentaliteit, waarbij we buiten werktijden nog steeds vastgekluisterd zijn aan onze schermen, gedreven door een onzichtbare ‘foto verplichting’ en de drang om altijd bereikbaar en responsief te zijn.

Concrete stappen naar digitaal welzijn

De workshop bood concrete oplossingen en inspiratie voor het aanpakken van deze uitdagingen. Enkele van de belangrijkste takeaways waren:

• veel geleerd en veel inzichten
• minder schermtijd
• geen telefoon mee naar de slaapkamer/voorhet slapen
• spelletjes en social media de nek om draaien
• focus
• geen telefoon op de bank
• digitale chocolade blijft hangen
• nadenken waarom je achter een beeldscherm gaat
• mijn smoesjes
• noodzaak om bewust te kiezen
• achterhalen wat me afleid
• niet lunchen achter beeldscherm
• vaker uit zetten ook tijdens werktijd
• bewuste keuzes maken
• in de leegte durven zijn
• ik kan niet lummelen, weet niet hoe ik me moet vervelen

Quote van een deelnemer: één van de leukste webinars ever

Deelnemers werden aangemoedigd om bewuste keuzes te maken over hun digitale gebruik, zoals het vaker uitzetten van apparaten, ook tijdens werktijd. Deze stappen zijn cruciaal om de balans te herstellen in ons steeds meer door technologie gedomineerde leven.

Conclusie: een nieuwe balans vinden is essentieel

De resultaten van het Nationaal Social Media Onderzoek 2024 en de inzichten uit de Nationale Week van de Werk-Privé Balans benadrukken de noodzaak voor een nieuwe balans in ons digitale leven. Het is tijd om ons bewust te worden van de impact van onze digitale gewoonten op ons welzijn en actieve stappen te nemen om onze gezondheid en geluk te beschermen in dit digitale tijdperk. Ben jij klaar om je ‘altijd aan’ modus uit te schakelen en een gezonder digitaal leven te leiden? Om regelmatig en bewust de UIT-knop AAN te zetten?
In de wrap up de van de speciale dag tijdens de week van de werk-prive balans en altijd aanstaan, kun je talloze tips lezen. Of klik hier om de test te doen of je echt “verslaafd” bent. En op scholen is er al een verbod op de smartphone, kunnen we daar als organisaties iets mee doen en van leren?
Er is geen one-site-fits-all, elke verandering begint met kleine stapjes en als eerste bewustwording waar het “schuurt”, pas als het echt pijn gaat doen komen wij mensen in verandering. Dat het “schuurt” geeft het onderzoek absoluut aan, want wie zou nu niet graag 2 uur per dag extra hebben (die we nu besteden aan social media)?

Wil je de aan- uit challenge in pdf, meer tips, een inspirerende workshop of training met je team of persoonlijke coaching, laat het dan weten. Ik garandeer je dat het echt inspirerend is.

Annemie Webers

focusoloog en directeur Career & Live

mede initiatiefnemer van de Nationale week van de werk-prive balans