Blog van Career & Live
zondag 31 maart 2019

Burn-out bij jongeren: ik maak me zorgen als mens, moeder, coach en ervaringsdeskundige

Dat mijn aandacht de laatste tijd werd getrokken naar diverse berichten rondom het toenemende verschijnsel; “jongeren met een burn-out”, is wellicht niet gek te noemen vanuit mijn vakgebied. Ik ben stresscoach en werk privé balans coach) en het feit dat ik zelf moeder ben van 3 jongens.

Expert en ervaringsdeskundige

Helaas kan ik zelf ook meepraten over hoe het is om in een burn-out terecht te komen en weet ik inmiddels dat het vaak veel tijd, bloed, zweet en tranen kost om ervan te herstellen. De fase waarin ik voor het eerst burn-out gerelateerde klachten begon te ervaren, was in de zogenaamde spitsfase in mijn leven. Tussen de 30-45 jaar, 3 kinderen, een druk sociaal leven en mijn man en ik werkten beide fulltime. Dat is toch de periode dat het voor de hand ligt,  dat als je maar door blijft ploeteren, te weinig of verkeerde keuzes maakt, te weinig toekomt aan persoonlijke ontspanning en de lat voor jezelf te hoog legt, waarin je burn-out gerelateerde klachten kan krijgen?!

Een blijvende blauwe plek

Helaas is de werkelijkheid anders, burn-out gerelateerde klachten komen steeds vaker voor bij jongeren en de problematiek blijkt ook bij jongeren hardnekkig te zijn. Dit gaat me echt aan het hart, ik weet immers dat je kan herstellen van een burn-out, maar dat het ook kan dat je restklachten kan overhouden. Een burn-out kan overigens ook een heel nieuwe kijk op het leven opleveren, waardoor je andere keuzes gaat maken. Ik ervaar iedere dag nog steeds dat ik een blijvende kwetsbare kant heb overgehouden aan mijn burn-out, een blijvende blauwe plek. Dit laatste hoor ik ook vaak terug bij anderen die hersteld zijn van een burn-out.

Belemmering in het dagelijkse leven van jongeren

Ik gun “onze” jongeren echt een andere start van het leven. Zo’n 20 procent van de jongeren heeft last van psychische klachten, blijkt uit een enquête van onderzoeksbureau GfK. Vaak zijn die klachten zo ernstig, dat ze jongeren belemmeren in hun dagelijks leven. Aan ruim duizend jongeren tussen de 18 en 34 jaar oud werd gevraagd naar hun mentale gezondheid. Eén op de vijf gaf aan dat ze last hadden van mentale problemen die kunnen leiden tot een burn-out. Er is meer onderzoek nodig om te achterhalen wat de precieze oorzaak is, maar de gedachte is dat ‘de druk om het goed te doen en te voldoen aan het perfecte plaatje’ voor veel stress zorgen. Denk hierbij de constante druk en bereikbaarheid die het gebruik van de smartphone met zich meebrengt. Er zijn gelukkig al diverse initiatieven om het gevold van de 24/7 bereikbaarheid en de nadelige gevolgen daarvan, onder de aandacht te brengen. Mijn collega Annemie Schuitemaker, initieert al 3 jaar, eens per jaar een Digital Detox Dag. Toevallig stond in het NRC van afgelopen zaterdag ook een interessant artikel over digitaal offline: het is een statussymbool is geworden. Digital detoxen is hip staat in dat artikel, waarin ook het initiatief van Daan Vennix staat, namelijk op 10 mei “Nationale Offline Dag”. Dit initiatief ondersteun ik persoonlijk enorm, evenals al mijn collega’s van Career & Live. Alles begint immers bij bewustwording.

Meerdere oorzaken

Dat de druk van het perfecte plaatje verder gaat dan puur door het gebruik van een smartphone lijkt me helder. Dit werd pijnlijk duidelijk toen ik laatst een kennis van me sprak. Deze mooie, intelligente vrouw van 22 jaar heb ik 6 weken mee mogen maken, tijdens een therapietraject, toen ik zelf herstellende was van mijn burn-out. Zo jong, maar helemaal opgebrand. De druk, die ze grotendeels zichzelf oplegde, om hoge cijfers te moeten halen tijdens haar vwo-opleiding, zorgde uiteindelijk voor faalangst. Deze angstklachten groeiden langzaam uit naar een vorm van chronische stress. In deze toch al kwetsbare leeftijd, het gevoel hebben dat je het niet aankan is killing. Haar omgeving reageerde niet mals, vriendinnen die feedback gaven als; wij zijn ook weleens moe, je moet gewoon doorzetten. Familie die nog niet eerder met een dergelijke ziekte te maken hadden gehad, begrepen er niets van. Hoezo een burn-out? Je hebt nog nooit gewerkt? Want een burn-out kan je toch alleen maar krijgen als je hebt gewerkt? Het studenten leenstelsel zal het gevoel van druk wellicht ook niet minder maken. Ook in de media verschijnen regelmatig niet helpende reacties als; een burn-out is toch echt een modeziekte! Het resultaat dat deze jonge vrouw nog steeds, thuis is, niet kan starten aan een opleiding en, nog steeds op de wachtlijst staat voor gerichte psychische hulp.

Aandacht geven en actie ondernemen

Ik heb ook niet alle antwoorden en oplossingen, maar dat het een onderwerp is dat aandacht verdiend en serieus genomen moet worden lijdt voor mij geen twijfel. Ik hoop dat jongeren met een burn-out of burn-out gerelateerde klachten zich gesteund voelen door programma’s als deze:
Wat te doen tegen de toename van burn-out onder jongeren? Een uitzending van het programma Jacobien van de NPO, met aan tafel psychiater Bram Bakker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Arie Slob en studente Sanne Touw, die recent een burn-out kreeg.
Jong en burn-out, een uitzending van Nieuwslicht van de EO, Tijs van den Brink volgt samen met een facebook community een aantal jongeren die te maken hebben (gehad) met een burn-out.

De juiste hulp en mijn sociale omgeving

Inmiddels heb ik de weg naar boven weer gevonden en ben daar super blij mee. Door de juiste begeleiding te krijgen, te accepteren dat het zo is, het hebben van compassie voor mijzelf en te herijken. Het gedachtengoed van o.a. ACT (Acceptance and Commitment Therapy) en schema-therapie heeft mij echt geholpen. Verder heb ik het geluk dat ik een zeer liefdevolle sociale omgeving heb die me heeft ondersteund. Dit geldt ook voor mijn collega’s die mij ruimte hebben geboden om te herstellen en begrip hebben getoond.

Dit gun ik iedereen! Vooral de jeugd/jongeren want die hebben de toekomst! Toch?….

Inge Spek