Wordt onbereikbaar zijn een recht, of is het een plicht?
Gijs van Dijk (PvdA) dient deze week een voorstel om het “recht op onbereikbaarheid” wettelijk vast te leggen. Hij zegt hierover het volgende in een recent interview: “Met dit wetsvoorstel willen we bedrijven verplichten afspraken te maken met hun werknemers, over wanneer zij bereikbaar moeten zijn. Veel mensen kijken niet vreemd op als ze ’s avonds om elf uur nog een mailtje krijgen van een collega, maar als je die mail ziet binnenkomen, ben je toch geneigd te antwoorden. Zo sluimert een cultuur waarin mensen altijd ‘aan’ staan.” We zijn 24/7 bereikbaar met onze smartphones, overdag, ’s avonds, in het weekend en tijdens de vakantie. De vraag is waarom zijn we altijd bereikbaar en online? Durven we niet “off” te zijn of willen we dat niet? Dat veel mensen echt verslaafd zijn is inmiddels wetenschappelijk wel aangetoond, we krijgen zelfs cold turkeys als we niet onze smartphone bij ons hebben. Hij vindt dat werkgevers en werknemers hierover in gesprek moeten gaan met elkaar. In gesprek over het doorbreken van de cirkel van bereikbaarheid.
Doorbreek je “cirkel van bereikbaarheid”!
Ik heb dit niet zelf bedacht, het is een briljant concept van Leslie Perlow, zij heeft een zeer inspirerend onderzoek bij de Boston Consulting Group dat beschreven wordt o.a. in het boek Sleeping with your smartphone. De cirkel is heel simpel: we denken dat we altijd moeten reageren om succesvol te zijn, daarom zorgen we dat we altijd bereikbaar zijn, anderen rekenen erop dat ik altijd bereikbaar ben, en soms zijn dingen niet dringend, maar ik reageer, dat zijn mensen van me gewend, en vanzelf gaat de hele cultuur van een organisatie zo werken. Zo doen we dat hier.
Een deelnemer van een workshop gaf laatst het volgende voorbeeld: Mijn klanten verwachten nu eenmaal dat ik altijd bereikbaar ben. Een klant belt een keer om 20 uur ’s avonds, je zit net heerlijk te ontspannen met je kids of loopt buiten met je hond. Echter…dit is een belangrijk klant dus je neemt op. De week daarna belt de klant weer, nu om 23.00 uur, je wilt net naar bed gaan, maar je neemt op. De dag daarna…..wederom. De verwachtingen van de klant lopen op en na 5 keer kun je bijna de telefoon niet meer niet opnemen toch? Herkenbaar? Dat is nu exact de cirkel van bereikbaarheid, de druk om altijd online te moeten zijn lijkt heel plausibel en gerechtvaardigd, je past je aan etc. Dit kun je doorbreken, het onderzoek van Perlow bij BCG toont dit duidelijk aan, zoals je kunt lezen in het boek of bekijk dit korte filmpje.
PTO predictable time off of ANB aangekondigd niet bereikbaar?
Maak duidelijke afspraken, het heeft te maken met verwachtingsmanagement. Of het nu gaat om een klant, een collega, op je werk of thuis. Gun jezelf, je collega’s en je medewerkers PTO zoals Perlow zegt, Predictable Time Off, of in gewoon Hollands; ANB aangekondigd niet bereikbaar. Het resultaat is verbluffend, bleek uit het experiment bij de BCG. Mensen voelden dat ze meer in control waren en de productiviteit steeg, evenals de klanten-en de medewerkers tevredenheid en resultaten van de deelnemende teams binnen BCG!
Een recht of een plicht?
De grote vraag is, is het een recht of is het ook een plicht? Een plicht aan jezelf om soms onbereikbaar te zijn om echt in gesprek te zijn met je vrienden of familie bijvoorbeeld aan tafel, in een restaurant, tijdens een gesprek. Maar ook op je werk, om zo met focus en concentratie je werk te doen, en niet tijdens vergaderingen steeds online te zijn of tijdens een gesprek met een klant of collega. Dat betekent ook onbereikbaar op je werk voor privé zaken, of vinden we dat dan weer te ver gaan? Rechten en plichten, het gaat om het gesprek met elkaar, werkgevers en werknemers, zoals ook Gijs van Dijk aangeeft. Om zo te zorgen dat je gezond bent en blijft. Kortom het is ook een plicht aan jezelf, om goed 
voor jezelf te zorgen. Om te zorgen dat je default mode network in onze hersenen aangaat. Het is schrikbarend hoeveel mensen burn out zijn of burn out achtige klachten ervaren, is te lezen in de meest recente Arbobalans 2018. Wie durft aangekondigd niet beschikbaar te zijn: ANB. Het is misschien binnenkort een recht, maar volgens mij in elk geval een plicht aan jezelf. Om te zorgen dat je gezond bent en blijft. Je kunt alvast oefenen tijdens de Nationale Digital Detox Dag op 19-02-2019, doe je mee? Met je collega’s en je gezien en vrienden? Wil je tips, klik hier.
Annemie Schuitemaker MHD
directeur Career & Live
